Ο δεύτερος τόμος της Πνευματικής Πορείας επικεντρώνεται στην παραγωγή του ελληνικού έντυπου βιβλίου για το Γένος, από τις αρχές του 16ου αιώνα. Αρχικά δίνεται η εικόνα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στις διάφορες πόλεις της Ιταλίας και αυτό για να επισημάνουμε ότι ήταν βασισμένη στις αριστοτελικές πραγματείες, από μια νέα οπτική όμως. Στη συνέχεια γίνεται αναλυτική έκθεση του ελληνικού κοσμικού και λειτουργικού βι­βλίου και των διακριτικών τους, όπως της εικονογράφησης (σελίδα τίτλου, πρωτογράμματα, επίτιτλα και εικόνες εντός και εκτός κειμένου).

Με αφετηρία την πρώτη έκδοση του Απόκοπου του Μπεργαδή, το 1509 στη Βενετία, παρατίθεται το σύνολο της εκδοτικής παραγωγής της κρητικής και της επτανησιακής λογοτεχνίας, όπως επίσης και οι εκδόσεις στοχασμού, δηλαδή το Γεωπονικόν του Αγάπιου Λάνδου.

Ένα μεγάλο κεφάλαιο της Πνευματικής Πορείας είναι αφιερωμένο στην ίδρυση και λειτουργία του Ελληνικού Κολλεγίου του Αγίου Αθανασίου της Ρώμης, όπως και στον ρόλο που έπαιξαν οι εκατοντάδες Έλληνες απόφοιτοί του, ο Αρκούδιος και ο Κωττούνιος λόγου χάριν.

Ο σημαντικός ρόλος του πατριάρχη Κύριλλου Λούκαρη, ως του κατεξοχήν πολέμιου των προπαγανδιστικών ενεργειών της Καθολικής Εκκλησίας στον ορθόδοξο κόσμο, θίγεται εκτενώς εδώ και σε συνάρτηση με την προσπάθειά του να εδραιώσει Πατριαρχικό Τυπογραφείο στο Φανάρι.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΕΝ ΕΙΔΕΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ

ΤΑ ΤΟΥ ΚΑΙΣΑΡΟΣ Τῼ ΚΑΙΣΑΡΙ

Κεφαλαιο Α΄

Ἡ ἐπέκταση τῶν Ὀθωμανῶν πρός τά Δυτικά. Νέα δεδομένα τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου σέ πολιτικό καί ἐμπορικό ἐπίπεδο στά Βαλκάνια

Ἱστορική Γεωγραφία

Τό ἱστορικό πλαίσιο

Ἡ «Santa Lega» καί ἡ ναυμαχία τῆς Πρέβεζας

Ἡ ναυμαχία τῆς Ναυπάκτου

Νέες ὁδικές ἀρτηρίες

Τά δίκτυα

Ἕλληνες ἔμποροι στίς βαλκανικές χῶρες

Οἱ Φαναριῶτες

Οἱ τάξεις τῶν ἐμπόρων

Οἱ περιστασιακές ἀγορές

Οἱ πλανόδιοι ἔμποροι

Οἱ βαλκανικές ἐξαγωγές

Τό μαλλί

Τό ἐμπόριο τῆς Ἐγγύς Ἀνατολῆς

Πολεοδομία

Τά χάνια

Διοικητική ὀργάνωση

Τά τουρκικά νομίσματα

Σημειώσεις

Κεφαλαιο Β΄

Ἡ πανεπιστημιακή ὀργάνωση στήν Ἰταλία τόν 16ο αἰώνα. Ὁ Ἀριστοτέλης ἐξακολουθεῖ νά ἀποτελεῖ θεμέλιο λίθο τῆς Φυσικῆς Φιλοσοφίας

Ἡ ἀνώτερη ἐκπαίδευση στήν Ἰταλία τοῦ 16ου αἰώνα

Πάντοβα

Μπολόνια

Μακεράτα

Κατάνια

Μιλάνο

Τορίνο

Φερράρα

Πάρμα

Στήν Ἀνατολή

Ἡ διδασκαλία τοῦ Ἀριστοτέλη στήν Ἰταλία κατά τόν 16ο αἰώνα

Ἡ ἐκκλησιαστική ἀντίδραση

Μεταξύ Πλάτωνα καί Ἀριστοτέλη: ὁ Francesco Patrizi

Ἡ ἀθανασία τῆς ψυχῆς

Οἱ ἀπαρχές τοῦ νεο-αριστοτελισμοῦ

Σημειώσεις

Κεφαλαιο Γ΄

Ἡ ἐνασχόληση τῶν Ἑλλήνων καί τῶν Ἰταλῶν μέ τήν ἑλληνική τυπογραφία. Κοσμικές καί ἐκκλησιαστικές ἐκδόσεις

Τό ἑλληνικό βιβλίο: χειρόγραφο καί ἔντυπο

Σύντομο χρονικό τῆς τυπογραφίας

Τό ἔντυπο ἑλληνικό βιβλίο

Προκαταρκτικές ἐνέργειες γιά κάθε ἔκδοση – Τό privilegio

Λογοκρισία

Ἀπό τό χειρόγραφο στό ἔντυπο

Ἐκδοτικά ζητήματα: Χρηματοδότηση – Τραβήγματα – Διοχέτευση

Χρηματοδότηση

Ἡ ἐκδοτική δραστηριότητα τοῦ Γλυζούνη

Τραβήγματα

Παραλαβή – Διακίνηση τοῦ βιβλίου

Ἀγοραστικό καί ἀναγνωστικό κοινό

Τιμές πώλησης, χονδρικῆς καί λιανικῆς

Ἡ βιβλιοθήκη τοῦ Γλυζούνη

Ἡ Συντεχνία τῶν Βιβλιοπωλῶν – Τυπογράφων

Μιά ἐκδοτική πρωτοβουλία ἐν εἴδει «σειρᾶς»

Πρός τήν ἐκδοτική δραστηριότητα γιά τό Γένος

Οἱ ἀδελφοί Nicolini da Sabbio

Σημειώσεις

Κεφαλαιο Δ΄

Εἰκαστική προσέγγιση τοῦ ἑλληνικοῦ ἐντύπου. Βυζαντινή παράδοση καί ἰταλικά δάνεια

Εἰκονογράφηση τοῦ ἑλληνικοῦ ἔντυπου βιβλίου

Τά πρῶτα ἔντυπα ἑλληνικά βιβλία: στό πρωτότυπο καί σέ μετάφραση

Ἡ σελίδα τίτλου

Κοσμικά ἔργα

Ἡ τυπογραφία πέρα ἀπό τίς Ἄλπεις

Ὀλλανδία

Βέλγιο

Θεολογικά βιβλία

Θεολογικά-Ἐκκλησιαστικά βιβλία

Τό λαϊκό βιβλίο

Περί ἐκδόσεων τοῦ Αἰσώπου

Ἐπίτιτλα

Ἀρχαία Λογοτεχνία

Λειτουργικά βιβλία

Πρωτογράμματα

Κοσμικά βιβλία

Περί εἰκονογράφησης

Εἰκονογράφηση βιβλίων κοσμικοῦ χαρακτήρα

Χαρακτικά δάνεια καί ἀντιδάνεια

Βιβλία ποικίλης ὕλης

Θρησκευτικά βιβλία

Προσωπογραφία

Τά ἑλληνικά τυπογραφικά σήματα

Σημειώσεις

Κεφαλαιο Ε΄

Ἐκδόσεις τῆς Νεοελληνικῆς Γραμματείας. Δοκίμια Ποίησης – Πεζογραφίας καί Στοχασμοῦ

Νεοελληνική Γραμματεία

Νεοελληνική λογοτεχνία

Κρητική λογοτεχνία

Ἑπτανησιακή λογοτεχνία

Ἐκδόσεις ποικίλης θεματικῆς

Σημειώσεις

Κεφαλαιο ΣΤ΄

Τό Λειτουργικό Βιβλίο. Ἀναλυτική παρουσίαση τοῦ περιεχομένου του καί οἱ ἐκδόσεις του ὥς τά τέλη τοῦ 18ου αἰώνα

Τό Λειτουργικό Βιβλίο

Ἀκολουθίες

Ἀνθολόγιον (Νέον Ἀνθολόγιον)

Ἀπόστολος

Εἰλητάριον

Εἰρμολόγιον

Εὐαγγέλιον

Εὐαγγελιστάριον

Εὐχολόγιον

Μηναῖα

Παρακλητική

Πεντηκοστάριον

Τριώδιον

Τυπικόν

Ψαλτήριον

Ὡρολόγιον

Ἡ παραδοξολογία τῆς ἑλληνικῆς βιβλιογραφίας

Σημειώσεις

Κεφαλαιο Ζ΄

Τό Ἑλληνικό Κολλέγιο τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου Ὀργάνωση, Λειτουργία καί Ἀπόφοιτοι Θ. Κορυδαλλέας – Ἰ. Κωττούνιος

Οἱ Ἰησουίτες στά Πανεπιστήμια τῆς Ἰταλίας καί στόν Ἑλληνικό Κόσμο

Ἐπιγραμματοποιία
Τό Κολλέγιο τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου στή Ρώμη

Ὁμολογία τῆς Πίστεως

Τό ὀργανόγραμμα σπουδῶν

Ἡ ὀργάνωση τῶν σπουδῶν

Χρονική διάρκεια τῶν σπουδῶν

Τό διδακτικό προσωπικό

Κορτήσιος Βρανᾶς

Μιχαήλ Μηλίνος

Πέτρος Ἀρκούδιος